Jump to content

Ստեֆան Ժերոմսկի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ստեֆան Ժերոմսկի
լեհ.՝ Stefan Żeromski
Ծնվել էհոկտեմբերի 14, 1864(1864-10-14)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԿելցե, Q24932577?, Radom Governorate, Լեհական թագավորություն, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել էնոյեմբերի 20, 1925(1925-11-20)[4][5][1][…] (61 տարեկան)
Վախճանի վայրՎարշավա, Լեհաստանի Երկրորդ Հանրապետություն[4]
ԳերեզմանՎարշավայի կալվինիստական գերեզմանոց
Գրական անունMaurycy Zych[6], Józef Katerla[6] և Stefan Iksmoreż[6]
Մասնագիտությունգրող, օրագրի հեղինակ, դրամատուրգ և գիտաֆանտաստիկ գրող
Լեզուլեհերեն
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  Լեհաստանի Երկրորդ Հանրապետություն
Ուշագրավ աշխատանքներThe Spring to Come?
ԱնդամակցությունԼեհական Պեն ակումբ և Związek Zawodowy Literatów Polskich?
ԿուսակցությունԼեհական սոցիալիստական կուսակցություն[7]
Պարգևներ
Վեածնունդի շքանշանի Մեծ խաչի ասպետ և Լեհաստանի վերածննդի շքանշանի կոմանդոր
Համատեղ ապրողOktawia Żeromska?
ԶավակներAdam Żeromski? և Monika Żeromska?
Изображение автографа
 Stefan Żeromski Վիքիպահեստում

Ստեֆան Ժերոմսկի (լեհ.՝ Stefan Żeromski, հոկտեմբերի 14, 1864(1864-10-14)[1][2][3][…], Կելցե, Q24932577?, Radom Governorate, Լեհական թագավորություն, Ռուսական կայսրություն - նոյեմբերի 20, 1925(1925-11-20)[4][5][1][…], Վարշավա, Լեհաստանի Երկրորդ Հանրապետություն[4]), լեհ գրող, թատերագիր, հրապարակախոս

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստեֆան Ժերոմսկին ծնվել է Ստրովչինա գյուղում։ Մանկության տարիներն անց է կացրել 1863 թվականի ապստամբության ավանդույթներով լի վայրերում, որոնք իրենց ազդեցությունն են թողել նրա գրական առաջին գործերի վրա։ Միջնակարգ կրթությունն ստացել է Կելցեի ռուսական դպրոցում, որը նկարագրել է իր «Սիզիֆյան աշխատանք» վեպում։ Այնուհետև սովորել է Վարշավայի անասնաբուժական ինստիտուտում։ 1889 թվականից աշխատել է որպես մասնավոր ուսուցիչ։ 1880-ական թվականներին սկսել է գրական գործունեությունը։ 1892 թվականին ճամփորդել է Վիեննայում, Ցյուրիխում, Մյունխենում։ 1892-1896 թվականներին աշխատել է որպես գրադարանավար, եղել է Ռապերսվիլի լեհական ազգային թանգարանի (Շվեյցարիա) գրադարանավարը, 1897-1904 թվականներին աշխատել է Վարշավայի Զամոյսկիների գրադարանում։ Պոեզիայի առաջին ժողովածուները հրատարակել է 1895 թվականին[8]։ 1906 թվականին ուղևորվել է Իտալիա, 1908 թվականին ձերբակալվել է ագիտացիոն գործունեության համար։ Ազատ արձակվելուց հետո՝ 1912 թվականին, բնակվել է Փարիզում։ Լեհաստան վերադառնալով՝ ապրել է Կրակովում և Զակոպանեում։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի սկզբում միացել է Յուզեֆ Պիլսուդսկու լեգիոնին, սակայն շուտով լքել է այն։ 1914 թվականին Յան Կասպրովիչի հետ միասին Զակոպանեում հիմնադրել է գաղտնի քաղաքական կազմակերպություն, որը քարոզել է բոլոր լեհական հողերի միավորման գաղափարը։ Մասնակցել է տարբեր քաղաքական, հասարակական, մշակութային արշավների, նախաձեռնել է Լեհաստանի գրականության ակադեմիայի ստեղծումը, հիմնադրել է Լեհաստանի Գրական ակումբը (Polski Klub Literacki)։

1924 թվականին առաջադրվել է Գրականության Նոբելյան մրցանակի, որը ստացել է Վլադիսլավ Ստանիսլավ Ռայմոնտը։ 1925 թվականին ստացել է պետական գրական մրցանակ «Քամին ու ծովը („Wiatr od morza“) ստեղծագործության համար[9]։

Ստեֆան Ժերոմսկու կիսանդրին Կելցեում

Գրական գործունեություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժերոմսկու էսթետիկական հայացքների ձևավորման գործում մեծ դեր է խաղում ռուս գրականությունը։ Իր առաջին գործերով նա աչքի ընկնող տեղ է գրավում իր ժամանակի դեմոկրատական գրողների շարքում՝ հանդես գալով որպես բուրժուական հասարակարգի կրքոտ և անողոք քննադատ։ Ժերոմսկու բարձր արվեստով գրված ռեալիստական երկերը, որոնք պատկերում են լեհ բանվորների և գյուղացիների ծանր կյանքը, մերկացնում են հին աշխարհի սոցիալական անհավասարությունը, կազմում են լեհ ժողովրդի դեմոկրատական մշակութային ժառանգության արժեքավոր գանձերը։

  • Charitas (1919) (cz.3 cyklu Walka z szatanem)
  • Doktor Piotr
  • Duma o hetmanie
  • Dzieje grzechu (1908)
  • Echa leśne
  • Firlykowe Wzgórze
  • Ludzie bezdomni (1900)
  • Na probostwie w Wyszkowie
  • Nawracanie Judasza (1916) (cz.1 cyklu Walka z szatanem)
  • O żołnierzu tułaczu
  • Popioły (1902)
  • Przedwiośnie
  • Puszcza Jodłowa
  • Rozdzióbią nas kruki, wrony
  • Róża (1909)
  • Sen o szpadzie
  • Siłaczka
  • Sułkowski
  • Syzyfowe prace (1897)
  • Uciekła mi przepióreczka
  • Uroda życia (1912)
  • Wiatr od morza
  • Wierna rzeka (1912)
  • Zamieć (1916) (cz.2 cyklu Walka z szatanem)
  • Zapomnienie
  • Zmierzch

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Витт В. Стефан Жеромский. М., 1961.
  • Mały słownik pisarzy polskich. Część pierwsza. Warszawa: Wiedza powszechna, 1966. S. 197-199.

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Krzyzanowski J. R. Encyclopædia Britannica
  2. 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. 3,0 3,1 Առցանց լեհական կենսագրական բառարան (польск.)
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Жеромский Стефан // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. 5,0 5,1 5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  6. 6,0 6,1 6,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  7. https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1951-t42-n1/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1951-t42-n1-s1-40/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1951-t42-n1-s1-40.pdf
  8. Жеромский Стефан // Железное дерево - Излучение. - М. : Большая Российская энциклопедия, 2008. - С. 42. - (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004-, т. 10). - ISBN 978-5-85270-341-5.
  9. Լեհական նովելներ, Հայպետհրատ, Երևան, 1955

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ստեֆան Ժերոմսկի» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 285